7 december 2009: Het nieuwe Qianmen
De gerenoveerde Qianmen Dajie gezien vanaf het terras van Starbucks
Beijing. In het centrum van Beijing ten zuiden van het Plein van de Hemelse Vrede strekt zich een straat uit met een eeuwenlange geschiedenis: de Qianmen Dajie ofwel Straat van de Voorste Poort. De straat is vernoemd naar een van de poorten van de voormalige stadsmuur.
De eerste keer dat ik naar Qianmen Dajie ging, ergens in 1995, was ik vol verwachtingen. Ik had gelezen dat het een winkelstraat was waar je onverwacht van alles kon ontdekken, allerlei oude winkeltjes, restaurantjes, theehuizen. Maar van mijn eerste bezoek aan Qianmen Dajie herinner ik me alleen maar een soort verwarring: "Is dit het nou?". Ik herinner me fietsen, auto's, bussen en trollybussen die zich door de straat wurmden, het getoeter van de auto's, het schelle geklingel van de fietsbellen, de stank van de uitlaatgassen, de smalle stoep waarover voetgangers zich bij gratie mochten voortbewegen onderbroken door trappen die leidden naar de - inderdaad talloze - winkels. Dat eerste bezoek maakte al met al niet direct een diepe indruk op me.
Het was pas later dat ik de straat - en meer nog de straatjes die uitkwamen op deze straat - ging waarderen. Ik ontdekte een gebied met een wirwar van straten en straatjes waar in kleine winkeltjes van alles en nog wat te koop was: een standje waar gecarameliseerde noten met grote houten hamers plat werden geslagen en als koekjes werden verkocht; winkeltjes vol felgekleurde plastic emmers en teiltjes, doekjes en bezems; kappers waar buiten op een rekje versleten handdoeken te drogen hingen; noedelrestaurants; winkels waar dikke, versgemaakte pannenkoeken werden verkocht; werkplaatsen vol witte zakken meel waar verse noedels mee werden gemaakt, de eigenaar witbestoven van het meel; een piepklein winkeltje waar een man omgeven door lappen stof achter een ouderwetse naaimachine geconcentreerd zat te naaien. Het was een feest om daar rond te lopen en binnen te kijken in het dagelijkse leven van de mensen.
In 2007 werd besloten dat Qianmen Dajie en een aantal belangrijke zijstraten zoals Dazhalan (Dashilar) aan een grondige renovatie toe waren en dat de straten hun oorspronkelijke allure die zij hadden tijdens het keizerrijk moesten terugkrijgen. Qianmen Dajie en sommige zijstraten werden gedurende een jaar helemaal voor het publiek afgesloten. In augustus 2008, vlak voor de opening van de Olympische Spelen, werd Qianmen Dajie weer opengesteld. Het was weliswaar nog niet officieel klaar, maar genoeg af om het aan het popelende publiek te laten zien.
Afgelopen oktober 2009 werd de straat eindelijk officieel geopend verklaard, met de meeste winkels nu weer gevuld. Maar niet met werkplaatsjes, bakkertjes, ijzerwarenverkopers, kleine supermarktjes. Nu zitten er hippe modewinkels als Me&City, Vero Moda, H&M en Zara; fastfoodketens als MacDonalds en Kentucky Fried Chicken; souvenirwinkels en de alom in Beijing aanwezig Starbucks. De hele straat is autovrij, de gevels van de huizen opzichtig opgeknapt, en er rijdt een toeristentrammetje door de straat. Ook zijstraten van Qianmen Dajie zijn gerenoveerd en autovrij gemaakt. Hier vind je naast de oorspronkelijke historische winkels vooral een aaneenschakeling van souvenirwinkels waar je zijden pyama's, leren cowboyhoeden, nagemaakte merktassen en qipao's (Chinese jurken) kunt kopen.
OK, Qianmen Dajie en omgeving is welbeschouwd weer een echt winkelgebied, je kunt nu goed de gevels van de oude gebouwen bekijken (die er na renovatie spiksplinternieuw uitzien) en er zijn nog steeds winkels met een historie van soms meer dan honderd jaar, zoals Yue Sheng Zhai waar getuige het bordje naast de ingang al sinds 1775 halal producten worden verkocht, Shang Zhen Ge dat al sinds 1918 in de straat zit als juwelierszaak en de Qing Lun Chun theewinkel die hier gevestigd is sinds 1927. Maar wat verdwenen is, is de chaos - diezelfde chaos die ik bij mijn eerste bezoek aan de straat zo verwarrend vond en die ik later juist zo zou gaan waarderen.
Voor iedereen die liever de oude, rommelige sfeer heeft van vroeger in plaats van de gelikte glamour die Qianmen nu uitstraalt, heb ik daarom een 'geheime' tip: ga - bij voorkeur aan het begin van de avond - vlak nadat je onder de grote ereboog aan het begin van Qianmen Dajie door bent gelopen direct de zijstraat links in. Je loopt dan in een buurtje met de sfeer van weleer: werkplaatsjes, restaurantjes, kleine winkeltjes en hier en daar een eenvoudige hotelletje. Laat je niet afschrikken door het einde van de straat, waar plotseling vanuit allerlei sekswinkeltjes plastic opblaaspoppen je toe glimlachen en dildo's pontificaal in de etalage staan uitgestald. Dwaal gewoon een beetje rond, neem af en toe een zijstraat en je zult ondervinden waarom dit gebied zo speciaal was. Maar wacht niet te lang, want voor je het weet is ook deze buurt aan de beurt voor renovatie!
Straatbeeld in nog niet gerenoveerd straatje