23 maart 2010: Google sluit Chinese versie van website
Gu Ge ofwel Google in het Chinees.
Eindelijk is de kogel door de kerk en heeft Google het besluit genomen de Chinese versie van de website, www.google.cn te sluiten. Hieraan vooraf ging een maandenlang steekspel tussen de Chinese overheid en Google, waar zelfs de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Hilary Clinton zich mee bemoeide.
De directe aanleiding voor Google om de Chinese versie van de website te sluiten was de ontdekking in januari dat er een poging was gedaan door Chinese hackers om in te breken in de gmail-accounts van onder andere in China werkzame buitenlandse advocaten en Chinese mensenrechtenactivisten. Hoewel dat natuurlijk nooit bewezen is, vermoedde Google dat de Chinese overheid achter deze actie zat.
De aanwezigheid van Google in China - die begon in 2006 - verliep vanaf het begin af aan moeizaam. In China bepaalt de Chinese overheid welke informatie via het internet beschikbaar is. Alle politiek gevoelige informatie wordt geblokkeerd door een firewall, die met een knipoog naar de beroemde Grote Muur van China de Great Firewall wordt genoemd. Aan buitenlandse browsers die in China willen opereren, legt de Chinese overheid de eis op dat zij zelf zo'n firewall aanleggen op basis van eisen die door de Chinese overheid bepaalt worden. Google, als geen ander internetbedrijf voorstander van het vrije internet, werd in China dus gedwongen tot zelfcensuur.
Google is hier destijds mee akkoord gegaan, naar eigen zeggen omdat het bedrijf hoopte en verwachtte dat het internet in de loop der jaren ook in China vrijer zou worden. Maar het tegenovergestelde gebeurde. Zeker rondom de Olympische Spelen van 2008, de opstanden van Tibetanen in Tibet en die van Oeighoeren in de verre westelijke provincie Xinjiang werd de verscherping van de controle op het internet alleen maar steeds groter.
Toen in januari de pogingen ontdekt werden tot het hacken van de gmail-accounts, reageerde Google woedend. Google wilde alleen nog maar in China blijven als ze content ongecensureerd zouden kunnen aanbieden. Zoals verwacht ging de Chinese overheid daar niet mee akkoord en uiteindelijk heeft Google de Chinese versie van de website gesloten.
Dat lijkt een moedige daad van Google: zich de woede van de Chinese overheid op de hals halen, de handen in het vuur steken voor de vrijheid van internet ook in China, het verlies van een mogelijke zeer winstgevende markt (wat China tot nog toe overigens nog niet was voor Google). Maar het is lastig om te bepalen in hoeverre het ook echt zo moedig is.
De Chinese website www.google.cn is dan weliswaar gesloten, maar daarmee is Google in China niet onbereikbaar geworden. Als je dit internetadres intypt wordt je nu doorgestuurd naar www.google.com.hk, de Chinese versie van de website in Hongkong. In wezen is het precies dezelfde website als www.google.cn. Google hoeft in Hongkong zichzelf geen zelfcensuur in de vorm van een firewall op te leggen, omdat het internet in Hongkong vrij is. Maar wie vanuit China op www.google.com.hk terecht komt, krijgt te maken met de Great Firewall van de Chinese overheid en daarmee is er dus voor gebruikers van Google in China niets veranderd. Ook andere diensten van Google, zoals Gmail, Google Maps en Adword, zijn nog gewoon te gebruiken.
Het kantoor van Google in Beijing is nog steeds geopend. Google zal het zeker moeilijk krijgen op de Chinese markt en vast en zeker ook regelmatig tegenwerking van de Chinese overheid ondervinden. Maar ergens blijven toch nog alle opties open. Ze hebben zich teruggetrokken, maar niet helemaal. Hoe het verder zal gaan? Wie zal het zeggen. De Chinese overheid kan altijd nog besluiten tóch hun eigen Great Firewall op Google van toepassing te laten zijn, wat betekent dat Google vanuit China niet meer bereikbaar is. Of Google zal misschien geen Chinese partners meer vinden om mee samen te werken en daardoor uiteindelijk zichzelf gedwongen zien zich terug te trekken uit China. Vooralsnog lijkt het erop dat beide partijen voor een oplossing hebben gekozen waarin ze allebei een beetje winnaar zijn.