17 juli 2013: Illegale bouwpraktijken in Songzhuang
Grote waarschuwingsbanieren hangen op illegale bouwprojecten in Songzhuang. De banieren zijn opgehangen door de lokale overheid.
Songzhuang - de officiële naam is tegenwoordig Songzhuang Artist Village - is vooral bekend vanwege de duizenden kunstenaars die zich hier sinds halverwege de jaren 1990 hebben gevestigd. Het ligt in het district Tongzhou, zo'n 25 kilometer ten oosten van het centrum van Beijing, net buiten de zesde ringweg en vlak bij de grens met de provincie Hebei.
Veranderingen in hoog tempo
Songzhuang is de verzamelnaam voor een boerengemeenschap, die uit tien kleinere dorpen bestaat. De dorpen, met name het meest centraal gelegen dorp Xiaopu, veranderen in hard tempo. De boerenhuizen verdwijnen en maken plaats voor moderne flatgebouwen en enorme - niet zelden leegstaande - privémusea met een spectaculaire architectuur. Sinds ongeveer een jaar worden nu ook grote stukken landbouwgrond rondom de dorpen bebouwd. En dan heb ik het niet over hier en daar een huis, nee, het gaat steeds vaker om grote bouwprojecten met tientallen flats per project.
Immense banieren
Afgelopen zondag kwam Jianjun thuis uit Songzhuang met de mededeling dat er nogal een revolutionaire sfeer hing daar. De lokale overheid had namelijk bij een groot aantal bouwprojecten immense banieren opgehangen waarop te lezen valt dat de gebouwen illegaal gebouwd zijn. In Songzhuang zal niemand hiervan hebben opgekeken. Vorig jaar nog wees een kunstenaar uit Songzhuang op de tientallen flats die achter zijn atelier gebouwd werden en vertelde mij toen een beetje lacherig dat waarschijnlijk alle flats die daar gebouwd werden illegaal zijn. Maar kennelijk vond de lokale overheid het nu dus tijd om ook de rest van de wereld hier deelgenoot van te maken.
Twee enorme banieren hangen op een flat die zo goed als afgebouwd is. Erop staat te lezen dat er streng wordt opgetreden tegen illegale bouwprojecten, dat kopers van dergelijke appartementen niet beschermd zijn door de wet en dat dit gebouw illegaal gebouwd is en door de overheid is afgesloten.
Storm in een glas water
Direct betrokken partijen, waaronder kersverse huiseigenaren, lijken zich opvallend genoeg helemaal geen zorgen te maken. Dat blijkt uit een artikel uit de Chineestalige krant Xin Jing Bao (The Beijing News), waarvan een journalist gisteren eens poolshoogte is gaan nemen in Songzhuang. Volgens de meeste geïnterviewden is het allemaal een storm in een glas water en zal het over een maand of twee wel weer overgewaaid zijn. Eerder was dat namelijk ook al het geval, dus waarom deze keer niet?
Afgesloten, maar de bouw gaat verder De journalist van Xin Jing Bao sprak met diverse huiseigenaren, een aannemer, een servicekantoor verantwoordelijk voor de management van een van de - naar nu blijkt illegaal gebouwde - compounds en ook met perswoordvoerders van de lokale overheid van Songzhuang en het district Tongzhou (waar Songzhuang administratief onder valt). Hij beschrijft hoe in een zojuist illegaal verklaard gebouw gewoon gewerkt wordt, en spreekt met een aannemer die net zijn klus heeft afgemaakt en nu de steigers komt opruimen. Een huiseigenaar vertelt dat hij snel de inrichting van zijn huis wil afronden om er op korte termijn te gaan wonen, zodat hij er ook niet makkelijk meer uit zal worden gezet. Niemand schijnt te weten wie de projectontwikkelaar is en of de grond legaal verkregen is via een procedure die altijd dient te verlopen via de hoogste overheidsorganen.
Kastje naar de muur Waarom de lokale overheid in Songzhuang er toe over is gegaan om de banieren op te hangen is mij nog niet duidelijk. Misschien heeft het te maken met de grote machtswisseling van vorig jaar, waar niet alleen op centraal niveau nieuwe leiders zijn aangetreden, maar ook op lokaal niveau. Songzhuang heeft bijvoorbeeld sinds vorig jaar een nieuwe partijsecretaris. Nog onduidelijker is hoe het kan dat ondanks dat de lokale overheid kennelijk geprobeerd heeft de bouw van de flats te voorkomen, dit toch heeft plaats gevonden. Sommige van de flats zijn zelfs gewoon aangesloten op elektriciteit en water. De journalist krijgt hierop ook geen antwoord en wordt eigenlijk van het kastje naar de muur gestuurd.
Wilde Westen Het artikel in de Xin Jing Bao bevestigt mijn beeld van de bouwactiviteiten zoals ik ze hier in Tongzhou regelmatig vlak onder mijn ogen zie plaatsvinden: het is een beetje het Wilde Westen (Wilde Oosten is in dit geval een betere benaming). Uiteraard zijn er ook talloze legale bouwprojecten, maar in sommige schimmige gevallen gaan projectontwikkelaars gewoon hun gang, huizenkopers profiteren ervan en de lokale overheid heeft (mijns inziens gevoed door corruptie) geen enkele mogelijkheid de boel te controleren.
Handhaven of niet? Als de wet gehandhaafd zou worden, zou de lokale overheid van Songzhuang bij illegaal gebouwde huizen moeten overgaan tot sloop ervan. Maar geen van de huiseigenaren in Songzhuang maakt zich daar druk om. Kennelijk kan niemand zich hier voorstellen dat de overheid de wet werkelijk handhaaft. De kans is dus groot dat de lokale bevolking gelijk krijgt, het een storm in een glas water is en over een maand of twee alle banieren verdwenen zijn en het leven in Songzhuang doorgaat alsof er nooit iets is gebeurd.
Bovenstaand artikel is geschreven door Inge Jansen, Chinadeskundige en schrijfster van onder andere de Dominicus-gidsen China, Shanghai en Beijing . Op haar blog schrijft ze over China.
Via haar bedrijf Mingbai (wat 'begrijpen' in het Chinees betekent) geeft zij informatie over China. Haar expertise bevindt zich op het snijvlak van Chinese cultuur & samenleving, geschiedenis en toerisme.
Zij schrijft voor verschillende media, geeft lezingen en rondleidingen en verzorgt cursussen en workshops.