27 december 2009: Het verdriet van Wenchuan
Enorme steen- en modderverschuivingen bedekken de voormalige weg van Yingxiu naar Wenchuan.
Wenchuan. De grote aardbeving in Sichuan van 12 mei 2008 staat in China bekend als de 5.12 Wenchuan Aardbeving. Wenchuan is een district in het bergachtige westen van Sichuan. Het behoort tot de Aba Qiang Autonome Regio. De Qiang is een Sino-Tibetaans volk, een van de oudste niet-Chinese volkeren van China. Behalve in West-Sichuan wonen de Qiang onder andere ook in de bergen van de provincie Gansu. De aardbeving heeft de gelederen van de Qiang sterk uitgedund: voor de aardbeving waren er 70.000 Qiang, na de alles verwoestende aardbeving nog maar 40.000.
Wenchuan is ook de naam van het districtstadje, dat op ongeveer 50 km van het epicentrum bij Yingxiu ligt. De weg van Yingxiu naar Wenchuan gaat door een ruig en kaal berggebied, waar de aardbeving een extra grimmig karakter aan heeft gegeven. Voor de aardbeving liep er aan beide zijden van de rivier een weg - de vlak voor de aardbeving aangelegde tolweg en de nationale weg. De huidige weg volgt nu deels de voormalige tolweg en deels de nationale weg. Overal is wel een van de twee wegen compleet verwoest, bedekt met keien en modder- en steenverschuivingen die van de berg naar beneden zijn gestort.
Het woord 'natuurgeweld' krijgt tijdens de rit naar Wenchuan een nieuwe betekenis voor mij. Het is een imponerend en ook beklemmend gebied, met ruige, kale bergen, overal losliggende stenen en grote keien, bomen die schots en scheef tegen de bergwanden hangen en immense aardverschuivingen. Een landschap bijna zonder kleur, alleen maar allerlei tinten grijs en hier en daar wat geelbruin. Tegen de bergwand zijn netten gespannen die naar beneden vallende stenen moeten tegenhouden. Aan de overkant van de rivier op de voormalige nationale weg ligt een door stenen in stukken geslagen bus, we zien ingestorte bruggen, een gehucht waarvan alleen nog de daken en soms de bovenste verdieping van de huizen boven het water uitsteken - door modder- en steenblokkades in de rivier heeft zich op dit punt een meertje gevormd en de huizen zijn onder water komen te staan. Langs de weg staat een huis waarvan het lijkt of er op de eerste verdieping met een sloophamer een enorm gat in de muur is geslagen, door het gat in de muur kun je een enorme rotsblok zien liggen in wat ooit de woonkamer geweest moet zijn, getuige de twee banken die nog in de kamer staan.
De grimmigheid van het gebied wordt niet weggenomen door het zonnetje dat vrolijk schijnt, de met sneeuw bedekte bergtoppen, de blauwe lucht, de nieuwgebouwde huizen, de kamille-achtige bloempjes die langs de rivier bloeien en ook niet door de witte reiger die met machtige slagen een tijd parallel met ons meevliegt door de riviervallei. Overal zie je verwoeste dorpjes met daarnaast de nieuwe dorpjes in aanbouw. Het is bewonderenswaardig hoe 1,5 jaar na de ramp al weer zoveel is opgebouwd: huizen, wegen, electriciteit- en watervoorzieningen.
Ook in het stadje Wenchuan is al veel opgebouwd en het stadje heeft op het oog zijn ritme hervat. Het is levendig, met veel winkeltjes en marktjes. Uit luidsprekers komt muziek en een man verkoopt vrolijk gekleurde ballonnen. Vooral vrouwen dragen de traditionele kleding van de Qiang met mooi versierde, geborduurde voorschoten, hun lange haar in een vlecht om hun hoofd gewikkeld of verborgen onder witte of zwarte tulbanden.
Voor een standje waar baozi (gestoomde, gevulde broodjes) worden verkocht, zit een erbarmelijk hondje. Als ik stop om even wat vriendelijks tegen het hondje te zeggen, vertelt de mevrouw van het baozi-standje: "Het is een zwerfhondje. Hij is er erg slecht aan toe en gaat vast snel dood. Ik heb hem onder mijn hoede genomen. Hij is geslagen. Weet je, de mensen hier hebben geen liefde meer in hun hart." Over haar wangen biggelen plotseling dikke tranen.
Het is de eerste keer in al die jaren dat ik in China reis, dat ik iemand zo openlijk zijn verdriet heb zien uiten. Terwijl ik een beetje terneergeslagen doorloop, realiseer ik me dat onder de vrolijke facade van Wenchuan het verdriet en de pijn van de aardbeving nog heel erg aan de oppervlakte ligt en rauwe wonden heeft gemaakt.
Nieuw gebouwde huizen onderweg van Yingxiu naar Wenchuan.
De hoofdstraat van Wenchuan.
Vrouwen van de Qiang in traditionele kleding.
Meer weblogverhalen over het aardbevingsgebied
Het verwoeste Beichuan
Hongkou na de aardbeving
Dujiangyan en de aardbeving
Mevrouw Li
De ingestorte school van Yingxiu
De Qiang van Luobo Zhai
Wolong, waar geen panda's meer zijn
Bovenstaand artikel is geschreven door Inge Jansen, Chinadeskundige en schrijfster van onder andere de Dominicus-gidsen China, Shanghai en Beijing . Op haar blog schrijft ze over haar leven in China, waar zij woont samen met Yao Jianjun.
Via haar bedrijf Mingbai (wat 'begrijpen' in het Chinees betekent) geeft zij informatie over China. Haar expertise bevindt zich op het snijvlak van Chinese cultuur & samenleving, geschiedenis en toerisme. Zij schrijft voor verschillende media, geeft lezingen en verzorgt onder andere gastlessen over China op scholen. Kijk hier voor meer informatie.
Voor China-gerelateerde nieuwtjes en verhalen kun je Inge ook volgen via Twitter of Facebook
Nieuwsflash! De nieuwste editie van de Dominicus Reisgids China (november 2012) is uit en weer te bestellen bij o.a. Bol.com!